Ως ανθρώπινα όντα, βρίσκεται μέσα στο DNA μας η δυνατότητα να μπορούμε να απορροφήσουμε προσεκτικά ό,τι ακούμε και να το χωνέψουμε στο βαθύτερο επίπεδο της συνείδησής μας. Ενώ η αποκαλούμενη «ενεργή ακρόαση» ενσωματώνεται στα γονίδιά μας και είναι μία από τις σημαντικότερες διαπροσωπικές δεξιότητες που μπορούμε να αναπτύξουμε, είναι επίσης μία από τις λιγότερο χρησιμοποιούμενες. Όταν όμως αναπτυχθεί σωστά, αυτή η μορφή ακρόασης μπορεί να είναι το πρώτο βήμα προς τη βελτίωση της υγείας μας.
"Όταν λέτε κάτι, απλά επαναλαμβάνετε αυτό που γνωρίζετε ήδη, αλλά ακούγοντας μπορείτε να πάρετε κάτι νέο!" - Δαλάι Λάμα
Γνωρίζατε ότι αποκτάτε ογδόντα πέντε τοις εκατό των γνώσεών σας μέσα από αυτά που ακούτε; "Η ακρόαση είναι πολύ πιο ευεργετική από ότι η ομιλία", λέει ο ερευνητής του Χάρβαρντ William Ury. Στην έρευνά του, ο Ury διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι με ενεργητικές δεξιότητες ακρόασης είναι πιο υγιείς, πιο επιτυχημένοι και έχουν περισσότερο περιεχόμενο στη ζωή τους από εκείνους με φτωχότερες δεξιότητες ακρόασης. Πιστεύει ότι πρέπει να περνάμε δύο φορές περισσότερο χρόνο ακούγοντας παρά μιλώντας.
Σήμερα, όμως, καθώς υπάρχει τόσο μεγάλος περισπασμός, η ενεργή ακρόαση γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Όλο και περισσότερο το διαδίκτυο, τα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, μας κρατούν απασχολημένους σχεδόν καθ' όλη την διάρκεια της μέρας μας. Μερικοί άνθρωποι δεν μπορούν ακόμα να κοιμηθούν κατά τη διάρκεια της νύχτας χωρίς να ρίχνουν μια ματιά περιοδικά στα κινητά (smartphones) τους. Είμαστε βομβαρδισμένοι με μια καθημερινή πληθώρα πληροφοριών που ο εγκέφαλός μας απλά δεν μπορεί να τα επεξεργαστεί όλα.
Τότε πώς μπορεί να γίνει κανείς προσεκτικός ακροατής; Πρώτον, για να μπορέσετε να ανοίξετε τον εαυτό σας στις ιδέες ενός άλλου ατόμου, πρέπει να μάθετε πώς να ακούτε. Αυτό απαιτεί να καθαρίσετε το μυαλό σας από άχρηστες σκέψεις και περισπασμούς, ώστε να μπορέσετε να απορροφήσετε πλήρως αυτό που έχουν οι άλλοι άνθρωποι να σας πουν. Ίσως το καλύτερο μέρος αυτού είναι ότι τελικά ωφελεί και τις δύο πλευρές. Οι άνθρωποι που τους ακούτε προσεκτικά όταν μιλάνε, θα αρχίσουν να ακούνε κι εσάς σαν αντάλλαγμα. Ως αποτέλεσμα, οι σχέσεις σας με αυτούς θα βελτιωθούν. Κατά συνέπεια, θα επιτύχετε περισσότερα στην δουλειά σας, στο χόμπι σας, στους μακροπρόθεσμους στόχους σας ή σε ό,τι κι αν επιλέγετε να εστιαστείτε.
Ένα από τα κοινά μειονεκτήματα της ηγεσίας είναι το ότι δεν ακούει- Ντάνιελ Γκόλεμαν
Το να μην δίνετε προσοχή όταν κάποιος σας μιλάει είναι σαν να κάνετε ένα ταξίδι σε μια ξένη χώρα και να ξοδεύετε όλη την ώρα καθισμένοι στο πίσω μέρος ενός λεωφορείου φορώντας τα ακουστικά σας. Αυτό είναι μια τραγωδία σε πολλαπλά επίπεδα. Όχι μόνο εξαιτίας όλων των γνώσεων που αποτυγχάνετε να κερδίσετε, αλλά και λόγω των σχέσεων που δεν αναπτύσσονται πλήρως και των ευκαιριών που χάσατε απλώς και μόνο επειδή δεν δίνετε προσοχή.
Σύμφωνα με μια μελέτη που περιλάμβανε 3600 συμμετέχοντες από τη διεθνή εταιρεία παροχής συμβουλών, Accenture, ενώ το 97% των ανθρώπων πιστεύουν ότι είναι καλοί ακροατές, το 62% παραδέχεται ότι οι καλές δεξιότητες ακρόασης καθίστανται ολοένα και πιο δύσκολες στην πράξη.
Ηρεμήστε τον εσωτερικό σας θόρυβo
Ο William Ury λέει ότι η ενεργητική ακρόαση είναι δύσκολη όχι μόνο εξαιτίας των κοσμικών περισπασμών, αλλά και επειδή το μυαλό μας υπόκειται όλο και περισσότερο σε υπερβολική φόρτωση πληροφοριών και διεργασιών σκέψης πολλαπλών εργασιών.
Σύμφωνα με μία πρόσφατη μελέτη της Microsoft, η προσοχή των ανθρώπων που χρησιμοποιούν συχνά τα κοινωνικά μέσα διαρκεί περίπου 8 δευτερόλεπτα!
Αν σταματήσετε και το σκεφτείτε, οι ενεργητικές δεξιότητες ακρόασης είναι στην πραγματικότητα μέρος της ανθρώπινης φύσης. Όταν τα παιδιά ακούν μια ιστορία για να κοιμηθούν, όταν οι ερωτευμένοι ψιθυρίζουν γλυκιές κουβέντες ο ένας στον άλλο ή όταν οι άνθρωποι παρακολουθούν μια ταινία ή ένα βίντεο στο YouTube, η προσοχή τους μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά μέχρι μερικές ώρες ή περισσότερο.
Σύμφωνα με τον επιτυχημένο συγγραφέα Tony Alessandra, Ph.D., υπάρχουν τέσσερις τύποι ακροατών:
1. ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΚΟΥΕΙ “Ο ΜΗ- ΑΚΡΟΑΤΗΣ”
Ο μη ακροατής γενικά δεν καταβάλλει καμία προσπάθεια να ακούσει τι λέγεται. Μερικές φορές, ακόμα και προσποιείται ότι ακούει ενώ σκέφτεται κάτι άλλο. Έχει ένα κενό βλέμμα και μπορεί ενδεχομένως να παρουσιάσει νευρικές χειρονομίες. Συχνά, ο μη-ακροατής θέλει ο ίδιος να έχει το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας . Τις περισσότερες φορές διακόπτει και πάντα πρέπει να έχει την τελευταία λέξη.
2. Ο OΡΙΑΚΟΣ ΑΚΡΟΑΤΗΣ
Ο oριακός ακροατής είναι καλύτερος, αλλά εξακολουθεί να είναι ένας επιφανειακός ακροατής. Γενικά, είναι διανοητικά πολύ απασχολημένος προετοιμάζοντας μια απάντηση σε αυτό που ακούει για να είναι αρκετά επιμελής σε αυτό που εννοεί. Ο oριακός ακροατής αποσπάται πολύ εύκολα από τον θόρυβο, την κίνηση ή ακόμα και απλά από την ομίχλη του μυαλού του. Είναι αρκετά συνηθισμένο για τους oριακούς ακροατές να αναζητούν ενεργά για εξωτερικούς περισπασμούς και να τους χρησιμοποιούν ως δικαιολογία, για να μην δίνουν αρκετή προσοχή κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας.
Οι περιθωριακοί ακροατές μπορεί να είναι πολύ πονηροί χαρακτήρες. Ενώ οι περισσότεροι ακροατές μπορούν να καταλάβουν με οπτικές ενδείξεις ότι ο μη- ακροατής δεν είναι «εκεί», με τον περιθωριακό ακροατή ο ομιλητής μπορεί να πιστεύει ότι έχει την προσοχή του, αλλά, στο κεφάλι του περιθωριακού ακροατή, δεν ακούγεται το παραμικρό.
3. Ο ΑΚΡΟΑΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Ο αξιολογητικός ακροατής είναι λογικός και χωρίς συναισθηματισμούς. Αξιολογεί κάθε μήνυμα αυστηρά με βάση τα λόγια του ομιλούντα και αγνοεί παντελώς τον φωνητικό τόνο, τη γλώσσα του σώματος ή τις εκφράσεις του προσώπου ενός ομιλητή. Αυτός ο τύπος ακροατή είναι υπέροχος στην αποκρυπτογράφηση των λέξεων, των στατιστικών και των γεγονότων του μηνύματος. Ωστόσο, δεν έχει επαρκή ευαισθησία για να εκτιμήσει το μήνυμα στο σύνολό του. Το πρόβλημα εδώ είναι ότι συχνά ο αξιολογητικός ακροατής πιστεύει ότι κατανοεί απόλυτα τον ομιλητή. Εν τω μεταξύ, ο ίδιος ο ομιλητής δεν αισθάνεται καθόλου ότι είναι κατανοητός.
4. Ο ΕΝΕΡΓΟΣ ΑΚΡΟΑΤΗΣ
Η ενεργή ακρόαση είναι η πιο ισχυρή μορφή ακρόασης. Μόλις το καταφέρετε, μπορείτε να κατακτήσετε τον κόσμο! Ωστόσο, η ενεργή ακρόαση απαιτεί πραγματική προσπάθεια. Απαιτεί ένα πολύ βαθύ επίπεδο συγκέντρωσης και προσοχής. Αντί να κρίνετε το μήνυμα ενός ομιλητή, πρέπει να εστιάσετε πλήρως στην κατανόηση της άποψης του. Οι ενεργοί ακροατές δίνουν μεγάλη προσοχή σε αυτό που ακούνε, με στόχο να κατανοήσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα του ομιλητή. Για να το πετύχουν αυτό, αναστέλλουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, και αντ’ αυτού, αφιερώνουν την πλήρη ενέργεια τους στο μήνυμα και την πρόθεση του ομιλητή.Ορισμένα βιβλία και βίντεο αυτοβοήθειας – αυτοβελτίωσης συμβουλεύουν να κουνάτε σκόπιμα το κεφάλι σας και να κάνετε θετικούς θορύβους όπως «αχα» και «μμμ» όταν ακούτε κάποιον.
Συστήνουν ακόμη και να κάνετε θετικές εκφράσεις του προσώπου για να δείξετε ενδιαφέρον για αυτό που έχει ο ομιλητής. Για πραγματική ενεργή ακρόαση, ωστόσο, αυτά τα πράγματα δεν είναι απαραίτητα. Η ενεργή ακρόαση δεν αφορά τη δράση. Αν προσπαθείτε, πιο συχνά απ’ ότι χρειάζεται, να δείξετε ψεύτικο ενδιαφέρον γι αυτό που λέει κάποιος, θα παρατηρηθεί η αμηχανία σας.
Δεν Έχουν Να Κάνουν ΟΛΑ Με Εσάς
Ένα άλλο πρόβλημα με τους ανθρώπους που είναι κακοί ακροατές είναι ότι τείνουν να συνδέουν όλα όσα ακούνε με τον εαυτό τους. Οι καλοί ακροατές, από την άλλη πλευρά, καταλαβαίνουν ότι ο κόσμος δεν περιστρέφεται γύρω από αυτούς και ότι η ακρόαση των άλλων ΔΕΝ αφορά στην προσπάθεια αναπροσανατολισμού της συζήτησης πίσω στον εαυτό τους. Τις περισσότερες φορές, αν ακούτε πραγματικά κάποιον άλλο, πάντα θα βρίσκετε ενδιαφέρον για αυτό που λένε. Αυτό δεν είναι κάτι που θα συμβεί αν διακόπτετε τους ανθρώπους όλη την ώρα. Εμπιστευθείτε τον ομιλητή και να είστε ανοιχτοί ώστε να μάθετε κάτι από αυτόν. Εάν το κάνετε αυτό, θα ανοίξει ένας ολόκληρος νέος κόσμος για σας.
Φυσικά, δεν χρειάζεται να ακούτε ενεργά τους πάντες, κάθε μέρα, όλες τις ώρες. Αλλά πρέπει να μάθετε να καθορίζετε αν αξίζει να ακούτε κάτι.
Όπως θα ανακαλύψετε, μερικές φορές είναι καλύτερα να αποφύγετε μια συνομιλία, εντελώς, από το να μην είστε καθόλου ακροατής. Επομένως, πρέπει να μάθετε να χρησιμοποιείτε το ένστικτό σας για να αποφασίσετε πότε είναι σκόπιμη η ενεργή ακρόαση και, αντίθετα, όταν χρειαστεί μια απλή απόδραση από το δωμάτιο τότε ίσως η καλύτερη επιλογή που έχετε να κάνετε είναι αυτή! Είτε έτσι είτε αλλιώς, από το να πάρετε μια βιαστική απόφαση, καλό θα ήταν να πάντα να δίνετε στους ανθρώπους μια ευκαιρία.
Εφαρμόστε αυτά τα μαθήματα για τη βελτίωση της υγεία σας
Τώρα ας γίνουμε πρακτικοί. Φανταστείτε ότι θέλετε να βελτιώσετε την υγεία σας, να έχετε μια καλύτερη διατροφή, να βγαίνετε περισσότερο έξω για άσκηση ή ότι χάνετε κάποιο βάρος. Εκτός αν νομίζετε ότι μπορείτε να επιτύχετε αυτά τα πράγματα χωρίς να μιλάτε ποτέ σε κανέναν άλλο, θα πρέπει να ακονίσετε τις ικανότητες ακρόασης. Ακόμα και οι καλύτεροι θεραπευτές του κόσμου, οι σύμβουλοι κυτταρικής ιατρικής ή οι προπονητές γυμναστικής δεν θα μπορέσουν να σας πλησιάσουν εάν δεν τους αφήσετε.
Επιλέξτε ανθρώπους επιτυχημένους που έχουν ήδη κατακτήσει τις απαραίτητες πληροφορίες, δεξιότητες και συνήθειες που πρέπει να μάθετε. Και στη συνέχεια ακούστε τους ενεργά. Αφήστε τους να σας καθοδηγήσουν για να γίνετε ο νέος σας εαυτός. Να είστε κυνηγός θησαυρών στη ζωή και αναζητάτε ενεργά πληροφορίες που μπορούν να σας οδηγήσουν στην εύρεση διαμαντιών. Με αυτή την προσέγγιση, αυτό που μαθαίνετε από άλλους ανθρώπους μπορεί να γίνει το σημείο καμπής για τη βελτίωση της υγείας σας!
Ένα άρθρο της MIRJA HOLTROP, 9 Φεβρουαρίου 2018
