Ο ιδρυτής του πρώτου κόμματος ευρωσκεπτικιστών στη Γερμανία δηλώνει στην Telegraph τους λόγους για τους οποίους έφτασε η ώρα να «σπάσει» το ευρώ - και γιατί η εκθρόνιση της Μέρκελ είναι σίγουρη.
Από τους Harriet Alexander και Jeevan Vasagar, στο Βερολίνο
7 Απριλίου, 2013
Με μια πρώτη ματιά, ο Bernd Lucke φαίνεται απίθανο να είναι ο τύπος που προκαλεί άγρυπνες νύχτες στα υψηλά στελέχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με αγορίστικη εμφάνιση, με ήπιων τόνων δηλώσεις, ένας καθηγητής οικονομικών που είναι σχεδόν άγνωστος έξω από την πατρίδα του και μακριά από ένα γνήσιο γερμανικό όνομα.
Κατά τους επόμενους μήνες, όμως, ο χαμηλών τόνων ακαδημαϊκός από το Αμβούργο ίσως αποδειχθεί πολύ μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον του ευρωπαϊκού σχεδίου από ό,τι άλλοι πιο έντονα ευρωσκεπτικιστές.
Αποσχισμένος από το πενηντάχρονο πολιτικό του κόμμα είναι ο πρώτος που θα αμφισβητήσει την προηγούμενη ακαταμάχητα ορθόδοξη άποψη ότι η Γερμανία πρέπει να παραμείνει στην ευρωζώνη. Έτσι το νεοσύστατο κίνημά του, το Αlternative for Germany - Εναλλακτική για τη Γερμανία, ελπίζει στις γενικές εκλογές το Σεπτέμβριο, ώστε να εκμεταλλευτεί το 25% των ψηφοφόρων που δηλώνει ότι θα μπορούσε να σκεφτεί τη Γερμανία χωρίς το ευρώ.
Το κόμμα του είναι μια άμεση απειλή για την εύθραυστη συμμαχία της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, η οποία καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το μέλλον της ευρωζώνης, αφού έχει επωμισθεί το μεγαλύτερο μέρος του κόστους από το bail-out των χωρών της Νότιας Ευρώπης. Αλλά μετά από τις διαδοχικές διασώσεις, bail-out, σε Ελλάδα και Κύπρο - και με την ελάχιστη ευγνωμοσύνη από τους αποδέκτες των διασώσεων, οι οποίοι χαρακτηρίζουν τους Γερμανούς ως «Ναζί» και επιμένουν ότι η γενναιοδωρία των Γερμανών εδράζεται στην οικονομική μεταρρύθμιση, η υπομονή πολλών Γερμανών έχει εξαντληθεί. Η ευρωζώνη τώρα προωθεί τις διαμάχες και όχι την ενότητα, λέει ο κ. Lucke, επομένως είναι καιρός να διαλυθεί.
«Η αντίδρασή μου είναι ότι το ευρώ διχάζει την Ευρώπη», είπε. «Στην πραγματικότητα είναι μια διαίρεση των ευρωπαϊκών εθνών, δεδομένου ότι περιλαμβάνει μια μεγάλη οικονομική επιβάρυνση στις χώρες αυτές. Πολλοί από τους υποστηρικτές της Άνγκελα Μέρκελ θα μας ψηφίσουν. Και όταν χάσει τη δημόσια υποστήριξη, αυτό θα είναι το τέλος της πολιτικής της ζωής».
Το επόμενο Σαββατοκύριακο ο κ. Lucke θα βρίσκεται σε ξενοδοχείο του Βερολίνου για να παραστεί στο εναρκτήριο συνέδριο του κόμματός του, το οποίο ιδρύθηκε νωρίτερα αυτό το χρόνο. Το συνέδριο έχει θέσεις για 1300 υποστηρικτές οι οποίες έχουν ήδη καλυφθεί.
Το κόμμα θα πρέπει να συγκεντρώσει 2000 υπογραφές σε καθένα από τα 16 κρατίδια της Γερμανίας, για να καταχωρηθεί ως κόμμα, και να κερδίσει πάνω από 5% των ψήφων για να μπει στο Bundestag. Ωστόσο, ο κ. Lucke, o οποίος μίλησε στη “The Sunday Telegraph”, ενόψει του συνεδρίου την επόμενη βδομάδα, είναι πολύ σίγουρος γι’ αυτό.
Προσεκτικός στις δηλώσεις και με επιστημονικό τρόπο, ο κ. Lucke δεν ταιριάζει με την εικόνα των περισσότερων πολιτικών ευρωσκεπτικιστών της ηπείρου, οι οποίοι συνήθως τείνουν να είναι θορυβώδεις και δημαγωγικοί. Σε αντίθεση με τον ηγέτη του UKIP, Nigel Farage, o ίδιος δεν κάνει καμία προσποίηση να είναι ένας «άνθρωπος του λαού» - μάλιστα o ίδιος αναφέρει τις κατηγορίες ότι παίζει με μια «λαϊκίστικη» κάρτα, ως καμουφλάρισμα που επινόησαν ακαδημαϊκοί της Αριστεράς.
Παρ’ όλα αυτά, είναι σίγουρος ότι πολλά προβλήματα δημιουργούνται στην Ευρώπη και είναι πεπεισμένος ότι με τη σημερινή μορφή της η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί τη διχόνοια και όχι την αρμονία.
«Το ευρώ δεν είναι ένα νόμισμα με το οποίο το ευρωπαϊκό εγχείρημα μπορεί να ευημερήσει», είπε. «Υπάρχει διαίρεση της Ευρώπης τώρα και αυτή πρόκειται να μεγαλώσει, αν δεν σταματήσουμε αυτή τη διαδικασία και αν δεν εισάγουμε νομισματική ευελιξία για τις χώρες που υποφέρουν περισσότερο».
Είναι αυτή μια απάντηση στην άποψη των βορειοευρωπαίων ότι η ηθική της εργασίας τους είναι ασυμβίβαστη με αυτή του Νότου;
«Ναι», είπε με βεβαιότητα.
Ως εκ τούτου, ο κ.Lucke τάσσεται υπέρ μιας σταδιακής «διάλυσης» της ευρωζώνης, με τις νοτιοευρωπαϊκές χώρες - Ελλάδα, Κύπρος, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία - να εγκαταλείπουν πρώτες. Ακόμη πιο αντιφατικά, ο ίδιος προτείνει την ίδια τύχη για τη Γαλλία, που θα εγκαταλείψει την ευρωζώνη των οικονομικά συνετών κρατών της Σκανδιναβίας και που τελικά κι αυτή (η Ευρωζώνη) θα διαλυθεί.
«Αυτοί (οι Γάλλοι) θα πρέπει να εγκαταλείψουν και τότε θα παραμείνουμε με ένα πολύ μικρότερο κομμάτι της ευρωζώνης, το οποίο θα μπορούσε ίσως να υπάρξει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα», είπε. «Θα μπορούσε να διατηρηθεί ή ακόμα και να διαλυθεί μετά την αποχώρηση των νοτίων χωρών».
Σίγουρα η τοποθέτησή του δεν θα είναι δημοφιλής στο Παρίσι;
«Για την ακρίβεια έχω ακούσει ότι οικονομολόγοι στη Γαλλία είναι δεκτικοί για την έξοδο από το ευρώ, καθώς βλέπουν τα προβλήματα στα οποία εισέρχονται. Επιπλέον, πιστεύω πως ο ελληνικός λαός θα είναι ιδιαίτερα χαρούμενος για τη στάση που τηρούμε, καθώς υποστηρίζουμε τη μείωση του χρέους τους και όχι την αύξησή του και το στρίμωγμά τους στη γωνιά».
Στον ίδιο τόνο με Βρετανούς ευρωσκεπτικιστές, το κόμμα του κ. Lucke απευθύνει επίσης έκκληση για μείωση της γραφειοκρατίας και για τον επαναπατρισμό πολλών εξουσιών από τις Βρυξέλλες. Η πολιτική ανταγωνισμού, η εξωτερική πολιτική, η άμυνα και η ρύθμιση των τραπεζικών εργασιών θα πρέπει να παραμείνουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά οι υπόλοιπες αποφάσεις θα πρέπει να επιστραφούν στις εθνικές κυβερνήσεις, είπε.
«Στους Γερμανούς δεν δόθηκε ποτέ η ευκαιρία να ψηφίσουν για σημαντικές νομοθεσίες, ορισμένες από τις οποίες έχουν διαμορφώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση και το κοινό νόμισμα. Δεν συνειδητοποιούσαν ότι οι αποφάσεις που λάμβανε το Κοινοβούλιό μας ήταν μερικές φορές κατάφωρα λανθασμένες».
Η Γερμανία έχει τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από το ενιαίο νόμισμα. Κατέχει επίσης και το πορτοφόλι. Το 2011, το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, η χώρα των 89 εκατομμυρίων συνέβαλε με €7,5δις στον κουμπαρά της Ε.Ε. - σε σύγκριση με περίπου €5δις από τη Γαλλία και €4,7δις από τη Βρετανία, που αποτελούν το δεύτερο και τον τρίτο μεγαλύτερο δωρητή. Επιπλέον, όμως, η Γερμανία συνεισφέρει επίσης σημαντικά περισσότερο στη ζώνη του ευρώ και στο ταμείο διάσωσης, το οποίο έχει ως στόχο να εμποδίσει τις χώρες της Ε.Ε. με οικονομικά προβλήματα από την ολίσθηση σε πτώχευση, με το να παρέχει σε αυτές δάνειο με ευνοϊκούς όρους. Μέχρι στιγμής, η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Κύπρος έχουν αξιοποιήσει το ταμείο αυτό.
Με δεδομένη τη σημαντική αυτή συμβολή που υπέβαλε η Γερμανία, ίσως εκπλήττει το γεγονός ότι κανένα σοβαρό κόμμα ευρωσκεπτικιστών δεν έχει ενεργοποιηθεί νωρίτερα. Αλλά οι Γερμανοί αντιμετώπισαν διαφορετικά το Ευρωπαϊκό Σχέδιο, με τρόπους πολύ διαφορετικούς από τους Βρετανούς∙ επωφελούνται οικονομικά από την ενιαία αγορά για τις εξαγωγές τους και πολιτικά από το να είναι επίκεντρο της ενωμένης Ευρώπης. Πάντα έχοντας υπόψιν το ναζιστικό παρελθόν της, η Γερμανία δεν επιθυμεί να επιστρέψει στην προηγούμενή της θέση, του οικονομικά ισχυρού «αουτσάιντερ».
Ο Nicolaus Heinen, αναλυτής της Deutsche Bank δήλωσε: «Έχουν υπάρξει διάφορες κινήσεις ευρωσκεπτικιστών, οι οποίες δεν υποστηρίζονται από την κοινωνία και ως εκ τούτου δεν επιτυγχάνουν. Λόγω των δύο παγκοσμίων πολέμων, υπάρχει μια γενική αντίληψη στη γερμανική κοινωνία ότι κάθε προσπάθεια εναντίον της ειρηνικής ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης έχει άσχημο τέλος. Αλλά το κόμμα “Alternative for Germany” - Εναλλακτική για τη Γερμανία” είχε τεράστια επιτυχία από την άποψη της συμμετοχής μέχρι στιγμής. Έχουν ήδη 5.000 μέλη και δεν είχαν ακόμη το ιδρυτικό τους συνέδριο».
Για τον κ. Lucke, η ώρα για το «δρόμο προς τη Δαμασκό» έφτασε το Μάη του 2010, όταν η Γερμανία αποφάσισε να διασώσει (bail-out) την Ελλάδα παραβιάζοντας τη Συνθήκη του Μάαστριχ στην οποία αναφερόταν ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει τέτοιου είδους διάσωση από άλλα κράτη μέλη. Όντας (ο κ. Lucke) μέλος του κεντροδεξιού χριστιανοδημοκρατικού κόμματος της κ. Μέρκελ για 33 χρόνια, είχε μια ξαφνική κρίση πίστεως.
«Κοινοποίησε (η Μέρκελ) την αίσθηση ότι οι κυβερνήσεις δεν δεσμεύονται από το νόμο και εισήγαγε μια οικονομικά λανθασμένη πολιτική. Με έκανε να αισθάνομαι άστεγος στο κόμμα μου. Και μου πήρε αρκετό χρόνο για να συνειδητοποιήσω ότι αυτό ήταν ένα βαθιά ριζωμένο πρόβλημα στο κόμμα μου, το CDU, και ως το 2011 ήξερα ότι έπρεπε να φύγω».
Πρώην σύμβουλος της Παγκόσμιας Τράπεζας και πατέρας πέντε παιδιών, ο κ. Lucke, έγινε η εμβληματική μορφή για μια ομάδα απογοητευμένων γερμανών ακαδημαϊκών που αποτελούν τον πυρήνα του κόμματός του. Η ομάδα του μελέτησε προσεκτικά όλα τα υποψήφια μέλη, σε μια προσπάθεια να αποκλειστούν όσοι υπήρξαν μέλη των ακροδεξιών της Γερμανίας NPD.
«Δεν θέλουμε να είμαστε ένα λαϊκίστικο κόμμα», είπε ο κ.Lucke. «Ένα μέρος των γερμανικών μέσων ενημέρωσης προσπαθούν να μεταδώσουν την ιδέα ότι είμαστε μια δεξιά λαϊκίστικη οργάνωση, αλλά την καταρρίπτουμε επειδή πιστεύω έχουμε σοβαρούς και ρεαλιστικούς στόχους. Όχι λαϊκίστικους. Είμαστε δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι από όλα τα μεγάλα γερμανικά κόμματα που επιζητούν τη διάλυση του ευρώ».
Και το νεοσύστατο κόμμα κερδίζει έδαφος. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση του περιοδικού Focus έδειξε ότι το 26% των Γερμανών θα εξετάσει την περίπτωση να ψηφίσει ένα «αντι-ευρώ» κόμμα. Το ποσοστό αυτό αποτελεί το 40% των ατόμων ηλικίας 40 με 49 ετών.
Ο κ. Lucke είναι ρεαλιστής όσον αφορά στις πιθανότητές του στο εκλογικό αποτέλεσμα, γελώντας με την υπόδειξη ότι το κόμμα του θα μπορούσε πραγματικά να κυβερνήσει τη Γερμανία. Θα μπορούσε όμως να προκαλέσει πονοκέφαλο στις καθιερωμένες πολιτικές προσωπικότητες.
Την περασμένη βδομάδα, καθώς πολλοί αψήφησαν το κρύο στους δρόμους του Βερολίνου, υπήρχαν σαφείς ενδείξεις για την υποστήριξη του κινήματος.
Ο Marius Maslowski, 50, ένας επισκευαστής ηλεκτρονικών δήλωσε: «Ο λαός της Γερμανίας και τη Γαλλίας δεν ρωτήθηκε όταν εισήχθη το ευρώ. Μας κυβερνούσαν οι Βρυξέλλες. Από πολλές απόψεις το ευρώ δεν είχε μελετηθεί σωστά. Η κρίση επιδεινώνεται από χώρες που βρίσκονται στην ευρωζώνη, αλλά οι λαοί απλώς θέλουν να παίρνουν οφέλη - όπως και τα κράτη της Νότιας Ευρώπης, Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία - αυτό είναι γνωστό. Θα ψήφιζα ένα κόμμα που θα έδινε περισσότερο έλεγχο στις εθνικές κυβερνήσεις, μεγαλύτερο έλεγχο των προϋπολογισμών τους.»
Άλλοι δεν είναι τόσο σίγουροι.
«Νομίζω πρέπει να παραμείνει το ευρώ, να το κρατήσουμε», δήλωσε ο Ingrid Dreper, ένας εβδομηνταεννιάχρονος συνταξιούχος γραμματέας. «Εισήχθη επειδή δεν θέλαμε άλλους πολέμους. Θεωρώ τη Μέρκελ πολύ έξυπνη. Σκέφτεται το μέλλον και κάνει ανάλογους χειρισμούς. Οι Άγγλοι είναι κατά της Ευρώπης. Αλλά είναι ανόητο. Δεν τα πηγαίνει (το ευρώ) και τόσο καλά στην Αγγλία, έτσι δεν είναι;»
Τι πιστεύει ο κ.Lucke για τη στάση των Βρετανών;
«Νομίζω ότι θα ήταν καλό για την κάθε χώρα να έχει το δικό της νόμισμα και πάλι, γι’ αυτό δεν θα συμβούλευα τη Βρετανία να ενταχθεί στο ευρώ. Είμαι βέβαιος ότι δεν υπάρχει καμιά διάθεση στη Βρετανία να το κάνουν αυτό», είπε.
Και πιστεύει ότι οι δημοσκοπήσεις θα του φέρουν τη νίκη;
«Εάν η τρέχουσα διάθεση συνεχίζεται μέχρι το Σεπτέμβριο, τότε ναι, είμαι πολύ αισιόδοξος».
Πηγή: The Telegraph
