Αναμφίβολα ο βασικότερος συντελεστής στη σημερινή οικονομική κρίση ήταν η ανεπάρκεια του πολιτικού συστήματος με την ευρεία έννοια του όρου. Όχι μόνο δεν κατανοήθηκαν διαχρονικά βασικά δεδομένα αλλά συστηματικά οι φορείς εξουσίας προχωρούσαν με απρονοησία στη λήψη αποφάσεων για να ικανοποιηθούν πρόσκαιροι στόχοι ανεξαρτήτως τιμήματος. Έτσι όταν η Κυπριακή Δημοκρατία εντάχθηκε στην Ευρωζώνη δεν κατανοήθηκε η σημασία της συμμετοχής αλλά και οι υποχρεώσεις σε μια νομισματική ένωση όπου η κυρίαρχη δύναμη, η Γερμανία, ακολουθούσε μια σκληρή δημοσιονομική πολιτική.
Μοιραία το δημόσιο χρέος εκτινάχθηκε από 48,9% του ΑΕΠ το 2008 στο 85,8% του ΑΕΠ το 2012. Με την κρίση και τις συναφείς πρόνοιες του Μνημονίου και της δανειακής σύμβασης η ανοδική του τάση θα συνεχισθεί με απρόβλεπτες συνέπειες. Ούτε κατανοήθηκε η ανάγκη για προώθηση ενός νέου υποδείγματος ούτε και η προβολή αφηγηματικής επεξήγησης για τα τεκταινόμενα. Ακόμα και σήμερα συνεχίζεται η αμηχανία και η απραξία ενώ η κυβέρνηση επικεντρώνεται σε μια επικοινωνιακή παρά ουσιαστική πολιτική. Η πραγματικότητα είναι ότι οι αποφάσεις του Eurogroup οδήγησαν τη χώρα από μια παρατεταμένη ύφεση σε βαθειά κρίση. Με λιγότερη ρευστότητα και μεγαλύτερη αβεβαιότητα καθίσταται αδύνατη η έξοδος από την υφιστάμενη κρίση, η οποία συνεχώς εμβαθύνεται.
Το χειρότερο είναι ότι ένα μεγάλο μέρος των πολιτικών δυνάμεων θεωρεί ότι δεν υπάρχει εναλλακτική προσέγγιση παρά το γεγονός η Κύπρος οδηγείται προς τη συντριβή. Έτσι όταν η κα. Ντέλια Βελκουλέσκου, τεχνοκράτης του ΔΝΤ, δηλώνει ότι οι αποφάσεις που λήφθηκαν από την Τρόικα ήταν απαραίτητες και ότι είναι σημαντικό να υλοποιηθεί το Μνημόνιο κατά γράμμα ο Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου επικροτεί. Και τούτο παρά το γεγονός ότι ακόμα και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δήλωσε ότι η Κύπρος χρησιμοποιήθηκε ως πειραματόζωο και ενώ το ίδιο το ΔΝΤ αμφιβάλλει για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους έστω και με την πλήρη εφαρμογή του Μνημονίου. Το πιο επικίνδυνο στοιχείο είναι ότι η κοινωνία εξακολουθεί να υπνώττει και δεν αντιδρά παρά το γεγονός ότι η κρίση καθημερινά εμβαθύνεται.
Η κυβέρνηση αφ’ ενός παρακολουθεί αμήχανα την κατάσταση χωρίς να έχει ξεκάθαρη εικόνα και αφ’ ετέρου προσπαθεί να αποπροσανατολίσει τον λαό. Στα πλαίσια αυτά καταβάλλεται μια συνειδητή προσπάθεια δαιμονοποίησης της εναλλακτικής πρότασης. Η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι ακόμα ένα κομμάτι των δυνάμεων που αντιτίθεται στο Μνημόνιο έχει την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να διεξαγάγει αντιμνημονιακό αγώνα μέσα από την Ευρωζώνη. Η ουσία είναι ότι έστω και τώρα είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι είναι καθοριστικής σημασίας η χάραξη μίας νέας πορείας. Είναι αδιανόητη η έξοδος από την κρίση χωρίς μία διακριτική εθνική οικονομική πολιτική. Πρέπει να κατανοηθεί ότι μέσα από τη φιλοσοφία του Μνημονίου και την αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης είναι αδύνατο.
Η θεωρία της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, ότι τα κράτη εκχωρούν κυριαρχία και αρμοδιότητες προς το κέντρο, στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, αναμένοντας μεγαλύτερη ανταπόδοση, αλληλεγγύη και αποτελεσματικότητα όταν αυτό απαιτηθεί. Στην περίπτωση της Κύπρου όχι μόνο δεν υπήρξε ανταπόδοση αλλά επιδείνωση των δεδομένων. Ως εκ τούτου, η χώρα καλείται να αποκτήσει ξανά τα εργαλεία οικονομικής πολιτικής που απαιτούνται για την έξοδο από την κρίση.
Η διαιώνιση και εμβάθυνση της κρίσης θα δημιουργήσει δυσκολότερες και πιο οδυνηρές συνθήκες για τον λαό. Η διατήρηση μιας μονοδιάστατης πολιτικής προσκολλημένη στη φιλοσοφία της Τρόικας δεν μπορεί να μας εγγυηθεί ότι δεν θα υπάρξουν νέοι εκβιασμοί τόσο για το Κυπριακό όσο και για ενεργειακά ζητήματα. Διερωτάται ο λαός τι θα πράξει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εάν απειληθεί ξανά με διακοπή δανειακής βοήθειας εάν δεν υπογράψει, για παράδειγμα, ενδιάμεση λύση του Κυπριακού που θα προνοεί, μεταξύ άλλων, νομιμοποίησεις απαράδεκτων για μας μέχρι τώρα καταστάσεων όπως οι πτήσεις από και προς την Τύμπου.
Το τραγικότερο είναι ότι η εμβάθυνση της κρίσης θα οδηγήσει την Κύπρο, ούτως ή άλλως, σε εθνικό νόμισμα κάτω από πιο οδυνηρές από τις σημερινές συνθήκες.
