Οι κίνδυνοι από την κατάποση τροφίμων που έχουν οποιαδήποτε επαφή με προϊόντα που παράγει η Monsanto είναι στις ειδήσεις σχεδόν σε εβδομαδιαία βάση.

Όπως έχει τεκμηριώσει και ο Δρ. Τζεφ Ρίτερμαν, το ζιζανιοκτόνο RoundUp της Μονσάντο έχει συνδεθεί με τη θανατηφόρα επιδημία νεφρικής νόσου, καθώς επίσης, έχει επανειλημμένα συνδεθεί με τον καρκίνο.

Πρόσφατα, ένας ερευνητής επιστήμονας του ΜΙΤ προέβλεψε ότι ένα από τα βασικά συστατικά του RoundUp, το glyphosate, πρόκειται να προκαλέσει αυτισμό στον μισό παιδικό πληθυσμό μέχρι το 2025.

Οι αγρότες στο Ελ Σαλβαδόρ γνωρίζουν πολύ καλά τη σημαντικότητα του να παράγουν τους δικούς τους σπόρους, λέγοντας όχι σε αυτούς του βιοτεχνολογικού γίγαντα. Οι αγρότες που ήδη επιμένουν να χρησιμοποιούν τους σπόρους τους αντί αυτούς της Μονσάντο, καθώς οι ντόπιοι σπόροι είναι πολύ πιο υγιεινοί και παραγωγικοί, έχουν καταφέρει μία μεγάλη νίκη έναντι στη Μονσάντο εμποδίζοντας τον ανεφοδιασμό του Ελ Σαλβαδόρ με τους σπόρους της.

Πρόσφατα το Υπουργείο Αγροτικής Καλλιέργειας ανήγγειλε ένα νέο γύρο συμφωνιών για να παρέχει σπόρους για σπορά σε επιχορηγούμενους αγρότες κατά μήκος της χώρας.

«Να θυμάστε ότι η Μονσάντο είναι μαζί με την DuPont, την Pioneer και όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις που ελέγχουν την παγκόσμια αγορά σπόρων», είπε ο Χουάν Λούνα Βίδες, ο διευθυντής ποικιλόμορφης  παραγωγής για την Οργάνωση Mangrove, μία μη κυβερνητική οργάνωση που δημιουργήθηκε για να υποστηρίξει ένα λαϊκό κοινωνικό κίνημα για την περιβαλλοντική διατήρηση του Ελ Σαλβαδόρ.

Ο Βίδες είπε ότι η ομάδα του εργάζεται για να «ελαχιστοποιήσει την εξάρτηση» και η δεινή κατάσταση στο Ελ Σαλβαδόρ υποδεικνύει τη σημασία αυτής της δράσης.

«Οι προσπάθειες υπερεθνικών εταιριών κρύβονται πίσω από άλλες εταιρίες σε μικρές χώρες» εξήγησε. «Στην περίπτωση του Ελ Σαλβαδόρ, αυτό το παράδειγμα είναι πολύ προφανές. Η εταιρία του πρώην προέδρου Alfredo Cristiani Burkard διαχειρίζεται την προώθηση (σπόρων) μέσα στην εθνική αγορά… Έστω κι αν δεν βλέπετε τη μάρκα Μονσάντο, είναι Μονσάντο.»

Επιπλέον, εταιρίες όπως η Pioneer δημιουργούν διαφημίσεις για διάφορα ΜΜΕ στο Ελ Σαλβαδόρ που προωθούν τα αγροχημικά τους προϊόντα, ασκώντας τεράστια επιρροή στον τοπικό αγροτικό πληθυσμό της χώρας.

Η σημαντικότητα του ντόπιου

«Χάνουμε την παράδοση των τοπικών σπόρων, έτσι προσπαθούμε να την διατηρήσουμε εδώ», ανέφερε στο Truthout ένας μικρής κλίμακας παραγωγός σπόρων, ο Σάντος Kαγιετάν. «Οι ντόπιοι σπόροι δεν έχουν αυτά που έχουν οι άλλοι σπόροι που έρχονται με τα χημικά, βασισμένοι στα χημικά.»

Ο Kαγιετάν, που λαμβάνει σπόρους καλαμποκιού από ένα πρόγραμμα της κυβέρνησης που χρησιμοποιεί ντόπιους, όχι μεταλλαγμένους σπόρους και ο οποίος επίσης, εργάζεται προς την ανάπτυξη ενδημικού καλαμποκιού, είπε ότι η διαφορά του να χρησιμοποιείς ντόπιου σπόρους σε αντίθεση με τους σπόρους της Μονσάντο είναι προφανής.

«Οι ενδημικοί σπόροι είναι πάντα οι ίδιοι, πάντα παράγουν και είναι πάντα εκεί. Είναι ανθεκτικοί στην ξηρασία», είπε.

Ο Βίδες είπε επίσης ότι οι ενδημικοί σπόροι προσαρμόζονται πολύ καλύτερα στις τοπικές συνθήκες όπως ξηρασίες και πλημμύρες στη χώρα, καθώς επίσης και στο κλίμα και στο χώμα.

«Οι ντόπιοι σπόροι δεν χρειάζονται μεγάλη έγχυση αγροχημικών σε σύγκριση με άλλους σπόρους… Οι σπόροι που προέρχονται από άλλα μέρη, δεν ξέρουμε αν είναι  γενετικά μεταλλαγμένοι ή τροποποιημένοι με κάποιον τρόπο», είπε. «Μπορείς να ξαναχρησιμοποιήσεις τους ντόπιους σπόρους και να δημιουργήσεις έναν ολοκληρωμένο κύκλο, μπορείς να χρησιμοποιήσεις τους σπόρους σου για το επόμενο φύτεμα. Αυτό δε γίνεται με τους σπόρους υβρίδια.»

Ένας από τους ύπουλους σκοπούς της Μονσάντο είναι να εξαναγκάσει τους αγρότες να αγοράζει τους σπόρους της, κάθε χρόνο σε πολύ ψηλές τιμές.

Επιπλέον, είναι γνωστό ότι οι υβριδικοί σπόροι της Μονσάντο βασίζονται σε ψηλά επίπεδα τοξικών λιπασμάτων, και χωρίς αυτά, οι αποδόσεις των υβριδίων θα ήταν κατά πολύ χαμηλότερες.

«Η χρήση μόνο ντόπιων σπόρων θα ήταν πολύ καλύτερη για τους αγρότες του Ελ Σαλβαδόρ. Δε θα ήταν αναγκασμένοι να αγοράζουν σπόρους κάθε χρόνο», είπε ο Βίδες. «Έχει να κάνει με τη δημιουργία των συνθηκών για την προαγωγή ασφάλειας στα τρόφιμα… μπορείς να παράγεις ό,τι μπορείς να καταναλώσεις… παράγεις και καταναλώνεις το ίδιο προϊόν.»

Ο Cayetan είπε ότι πολλοί αγρότες στο Ελ Σαλβαδόρ απλά δεν διαθέτουν τα χρήματα να αγοράσουν τους σπόρους της Μονσάντο και αυτό είναι προσχεδιασμένο.

«Αν όλοι οι παραγωγοί παρήγαγαν από εισαγόμενους σπόρους, τότε οι ντόπιοι παραγωγοί θα έχαναν τις δουλειές τους… αυτό θέλει η Μονσάντο.

Ο Χεσούς Ρέγιες Φουέντε, επίσης παραγωγός ντόπιων σπόρων στην πολιτεία Ρομέρο του Ελ Σαλβαδόρ, είπε στο Truthout ότι οι ντόπιοι σπόροι έχουν και πολύ καλύτερη γεύση σε σχέση με τα υβρίδια.

«Είναι λιγότερο μολυσμένοι από λιπάσματα», είπε. «Και μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις χρόνο με το χρόνο… με τα υβρίδια, μετά τον δεύτερο χρόνο, δεν μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις.»

Όπως και οι υπόλοιποι με τους οποίους μίλησε το Truthout, ο Φουέντε ήταν ενήμερος για τους κινδύνους στην υγεία που κρύβουν τα προϊόντα της Μονσάντο και σημείωσε τη σημασία του να σταματήσουν τη Μονσάντο  από το να εξαναγκάζει τους ντόπιους αγρότες να χρησιμοποιούν τα προϊόντα της.

«Είναι επιβολή… προσπαθούν να εξαναγκάσουν τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν γενετικά τροποποιημένους σπόρους», είπε. «Υπάρχει πίεση, να μας κάνουν να παράγουμε με τρόπο που δε θέλουμε».

Η Έβελιν Μαρτίνες είναι πολιτική αναλύτρια του Ιδρύματος για Αναδόμηση και Ανάπτυξη του Ελ Σαλβαδόρ (REDES). Το REDES εργάζεται για την ενδυνάμωση της οργανωτικής ικανότητας και υπεράσπισης ευπαθών πληθυσμών που προσπαθούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους.

«Προηγουμένως, υπήρχε μονοπώλιο στην αγορά των σπόρων. Ελεγχόταν από τον Cristiani Burkard, που σήμερα είναι η Μονσάντο και άλλες μεγάλες αγροεπιχειρήσεις» ανέφερε η Μαρτίνες στο Truthout. «Σήμερα, έχουμε δημιουργήσει πιθανότητες για τοπική παραγωγή. Έχουμε ανοίξει την αγορά.»

Επίσης, το πρόγραμμα ντόπιων σπόρων έχει δημιουργήσει θέσεις εργασίας, έχει αυξήσει την επένδυση σε εξοπλισμό και υποδομή από ντόπιους παραγωγούς και έχει θετική κοινωνική επίδραση  εμποδίζοντας τους νέους από το να συμμετέχουν σε συμμορίες, αλλά και έχει καταστήσει ικανή τη βελτίωση των τεχνικών παραγωγής και των επιχειρηματικών ικανοτήτων των παραγωγών.

«Με οικονομικούς όρους, η χώρα είναι λιγότερο εξαρτημένη από εισαγωγείς και έχει αυξήσει την αυτονομία της», πρόσθεσε η Μαρτίνες. «Οι ντόπιοι σπόροι προσαρμόζονται καλύτερα στις κλιματικές αλλαγές και τα χώματα του Ελ Σαλβαδόρ και έχουν δυνατότητες υψηλής απόδοσης.»

Η Μαρτίνες ήταν πολύ ξεκάθαρη στο γιατί οποιαδήποτε συμφωνία με τη Μονσάντο θα ήταν επιβλαβής για το Ελ Σαλβαδόρ.

«Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι Μονσάντο, DuPont και Syngenta ελέγχουν το 67% της αγροχημικής και της αγοράς σπόρων. Η Μονσάντο ελέγχει 23% της αγοράς καλαμποκιού και 80% της παγκόσμιας αγοράς μεταλλαγμένων» είπε. «Αυτό που θέλει η Μονσάντο είναι να αποκτήσει μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά… προκειμένου να αυξήσει τα κέρδη της. Η Μονσάντο θέλει να αυξήσει τη χρήση των σπόρων της στη χώρα και όχι να ωφελήσει του παραγωγούς μικρής κλίμακας. Αν ελέγχεις τους σπόρους, ελέγχεις όλη τη διαδικασία παραγωγής.»

Η Μαρτίνες τόνισε επίσης τη σημασία της κυριαρχίας σε επίπεδο τροφίμων και τι θα συνέβαινε στον πολιτικό τομέα αν οι αγρότες έπρεπε να βασίζονται στους σπόρους της Μονσάντο.

«Η διατροφή της χώρας θα εξαρτάται από υπερεθνικές εταιρίες… Θα χάσουμε την αυτονομία μας» ανακεφαλαίωσε η Μαρτίνες.

«Με όρους δημοκρατίας, αυτό δεν είναι δημοκρατικό• οι κάτοικοι του Ελ Σαλβαδόρ δεν θα μπορούμε να αποφασίσουμε τι τρώμε. Αυτό είναι δικτατορία.»

Η τοπική κυβέρνηση υποστηρίζει

Το 2014 η αμερικανική κυβέρνηση απείλησε να αρνηθεί κάθε είδους ξένη βοήθεια στο Ελ Σαλβαδόρ, εκτός αν άνοιγαν τα συμβόλαια σπόρων σε ξένες επιχειρήσεις (π.χ Μονσάντο). Τώρα, ωστόσο, οι ΗΠΑ διατείνονται ότι υποστηρίζουν τη συμφωνία της χώρας για τους σπόρους, μέσω της οποίας οι παραγωγοί ντόπιων σπόρων προσφέρουν και καλύτερο και πιο ανταγωνιστικό προϊόν.

Δεν πρόκειται για καινούρια μάχη -οι αγρότες του Ελ Σαλβαδόρ έχουν ξαναεναντιωθεί επιτυχώς στη χρήση σπόρων της Μονσάντο στο παρελθόν- αλλά αυτή είναι μία μάχη στην οποία οι κάτοικοι του Ελ Σαλβαδόρ εμπλέκονται διαρκώς.

Προκειμένου να γίνουν οι προφυλάξεις πιο μόνιμες, η γερουσιαστής Εστέλα Ερνάντες τόνισε τη σημασία του να συνεχίσουν οι αγρότες να είναι ελεύθεροι να αποφασίζουν.

Είπε, επίσης, το εξής ενδιαφέρον, ότι η πίεση για χρήση σπόρων της Μονσάντο ήρθε περισσότερο από τις ΗΠΑ παρά από την ίδια τη Μονσάντο.

«Η Μονσάντο δεν εξέφρασε τις γνώμες της εδώ… η πίεση ήρθε στην πραγματικότητα από τους πολιτικούς των ΗΠΑ, στη συγκεκριμένη περίπτωση από τον πρέσβυ», είπε. «Δεν ξέρουμε αν ήταν για την ποιότητα των σπόρων, πιο πιθανό για τις επιχειρήσεις.»

Ο Ελίας Φιγκερόα, ένας τεχνικός αγρονόμος στο Υπουργείο Αγροτικής Καλλιέργειας, υποστήριξε επίσης με σθένος το κίνημα διατήρησης ντόπιων σπόρων, και την απαγόρευση εταιριών όπως η Μονσάντο να προωθούν τους σπόρους τους στη χώρα.

«Αυτήν τη χρονιά η κυβέρνηση αγόρασε σπόρους καλαμποκιού και φασολιών σύμφωνα με τις απαιτήσεις προσφορών της CAFTA (Κεντροαμερικανική συμφωνία ελεύθερου εμπορίου)… δηλώνοντας ότι αυτό που υπαινίσσεται η πρεσβεία των ΗΠΑ, ότι δηλαδή η διαδικασία δεν ήταν διαφανής, δεν ήταν αλήθεια» δήλωσε στο Truthout ο Φιγκερόα. «Υπό αυτήν τη διαδικασία (προσφορών), ο καθένας μπορεί να συμμετέχει, εφόσον πληρούν τις νομικές και τεχνικές απαιτήσεις του Υπουργείου Αγροτικής Καλλιέργειας.

Ο Φιγκερόα εξήγησε πώς το Ελ Σαλβαδόρ έχει ένα κέντρο για έρευνα, το Εθνικό Κέντρο για Αγροτικές και Δασικές Τεχνολογίες, που ονομάζεται CENTA, το οποίο από το 2011 έχει συμβάλλει στην αύξηση τη ντόπιας παραγωγής σπόρων.

Το Ελ Σαλβαδόρ εισήγαγε στο παρελθόν περισσότερο από 70% των σπόρων που χρησιμοποιούσε σε εθνικό επίπεδο, αλλά από το 2000, το CENTA εργάστηκε με το Κέντρο ερευνών για το καλαμπόκι και το σιτάρι στο Μεξικό για την παραγωγή ενός πατρικού σπόρου.

Το CENTA δημιούργησε έναν πατρικό σπόρο, τον Η-59, την υβριδική ποικιλία που παράγεται σε τοπικό επίπεδο. Το φυτό έχει δημιουργηθεί για τροπικά κλίματα: είναι ανθεκτικό σε ξηρασία, έχει υψηλές αποδόσεις κάτω από τοπικές συνθήκες, και είναι ανθεκτικό σε ασθένειες και μύκητες.

Αντίθετα, οι μεταλλαγμένοι σπόροι από τη Μονσάντο, οι οποίοι είναι πιο ευαίσθητοι σε ασθένειες και δεν είναι ανθεκτικοί σε ξηρασία, προφανώς δεν είναι σχεδιασμένοι για τροπικά κλίματα. Η ετυμηγορία των παραγωγών;

«Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, 84% των παραγωγών στη χώρα προτιμούν να χρησιμοποιούν τον Η-59» δήλωσε ο Φιγκερόα. «Το πιο σημαντικό είναι ότι έχει δημιουργήσει θέσεις εργασίας, σχεδόν 240.000 δουλειές.»

Ακόμα η μάχη των δημοσίων σχέσεων συνεχίζεται, είπε ο Φιγκερόα. Εξήγησε ότι η Μονσάντο «τρέχει μία επιθετική καμπάνια» παρουσιάζοντας τον σπόρο της ως καλύτερο και διαδίδει ψευδείς δηλώσεις ότι ο τοπικός σπόρος είναι μέτριος και χωρίς πιστοποίηση.

«Αλλά αυτό δε μας ανησυχεί» δήλωσε ο Φιγκερόα. «Ο νόμος περί εθνικών σπόρων, εγκεκριμένος από το Κονγκρέσο, και η CAFTA θέτουν τις παραμέτρους ποιότητας και συμβαδίζουμε με όλους αυτούς. Έχουμε το καλύτερο προϊόν, το καλύτερο σε όλη την Κεντρική Αμερική. Μπορούμε να τους συναγωνιστούμε ακόμα και σε αγορές εξαγωγών. Έχουμε έρευνες που παρουσιάζουν την ποιότητα των σπόρων μας.»

Ο Φιγκερόα πρόσθεσε ότι το 100% των σπόρων που απαιτούνται από το πρόγραμμα ασφαλείας τροφίμων της χώρας παρέχεται τώρα από παραγωγούς της χώρας, και ότι ένας από τους στόχους του υπουργείου είναι να προωθήσει τις εθνικές ποικιλίες σπόρων εγκαθιδρύοντας τράπεζες παραδοσιακών σπόρων.

Ο Νέιθαν Γουέλερ, ο διευθυντής προγράμματος και πολιτικής του EcoViva, ενός μη κυβερνητικού οργανισμού που προωθεί περιβαλλοντική αειφορία, κοινωνική δικαιοσύνη και ειρήνη για τις κοινότητες της Κεντρικής Αμερικής, εργάζεται εδώ και χρόνια με ντόπιους αγρότες στο Ελ Σαλβαδόρ, στηρίζοντας τις προσπάθειές τους για παραγωγή και έλεγχο των δικών τους σπόρων.

«Το Ελ Σαλβαδόρ εξασφαλίζει ότι η παραγωγή και εξέλιξη των εθνικών του σπόρων δεν είναι ανάγκη να ανατεθεί σε συμφέροντα του εξωτερικού, και ότι μπορεί να αναπτυχθεί από τους ίδιους τους αγρότες του» είπε ο Γουέλερ στο Truthout. «Είναι καλύτερα για τους αγρότες που κερδίζουν πρόσβαση στο καλύτερο προϊόν, καλύτερα για την κυβέρνηση που μπορεί να κάνει τα περιορισμένα δημόσια κονδύλια να φτάσουν στους περισσότερους αγρότες, και καλύτερα για την αγωνιζόμενη αγροτική οικονομία που οδηγεί πολλές οικογένειες να μεταναστεύσουν μακριά από τις κοινότητές τους.»

Ο Γουέλερ εξήγησε ότι η επιτυχία των παραγωγών ήταν αποτέλεσμα της ευελιξίας και ανταπόκρισης του κόσμου να χρησιμοποιήσει τον σπόρο.

«Καινοτόμησαν στο να τηρήσουν τα πρότυπα της κυβέρνησης, έμαθαν πώς να ξεπερνούν διοικητικά εμπόδια ώστε να κερδίζουν συμφωνίες και εργοδότησαν εκατοντάδες ανθρώπους σε παραδοσιακά υποβαθμισμένες αγροτικές περιοχές όπου οι ευκαιρίες είναι σπάνιες» είπε. «Διεθνείς αγροεπιχειρήσεις, όπως η Μονσάντο, μεταχειρίζονται τους αγρότες στον αναπτυσσόμενο κόσμο ως καταναλωτές και όχι ως συνεργάτες. Δεν έχουν ακόμη επιδείξει την ικανότητα να παρέχουν τόσο σαρωτικά οφέλη στην αγροτική οικονομία του Ελ Σαλβαδόρ.»

Ενώ η πρόσφατη νίκη για τους ντόπιους αγρότες και τους οργανικούς σπόρους είναι σημαντική, και ενώ ακόμα και η Πρεσβεία των ΗΠΑ έχει εγκρίνει το αποτέλεσμα, ο Βίδες γνωρίζει ότι υπάρχει ακόμα δουλειά να γίνει.

«Δεν υπάρχει μία εθνική αγροτική πολιτική που να υποστηρίζει την εναλλακτική γεωργία, την οργανική και οικολογική παραγωγή» είπε. «Αλλά γίνονται περιφερειακές προσπάθειες, όπως η La Coordinadora και η Mangrove Association που στηρίζουν τους ντόπιους παραγωγούς στο να δουλέψουν με εναλλακτικές μεθόδους παραγωγής, όπως να χρησιμοποιούν οργανικές ύλες και να παράγουν οικολογικά.»

Πηγή:

Truthout – El Salvador Farmers Defy Monsanto

http://www.truth-out.org/news/item/29670-el-salvador-farmers-successfully-defy-monsanto#